صفحات نمایشگر از پیکسل‌هایی که در کنار یکدیگر چیده شده‌اند تشکیل می‌شوند و با تنظیم رنگ و میزان روشنایی خود در هر لحظه، تصویر مورد نظر ما را به نمایش در می‌آورند. صفحات نمایش از نظر کارکرد به دو دسته کلی LCD ها و LED ها تقسیم می‌شوند که در مشخصات، قابلیت‌ها و خرابی‌های خود تفاوت‌هایی دارند. در این مطلب با پیکسل سوختگی در نمایشگرهای LCD و LED و نحوه تعمیر آن‌ها، در صورت امکان، آشنا می‌شویم.
اگر می‌خواهید مستقیما بخش تعمیر پیکسل سوختگی را مطالعه کنید اینجا کلیک کنید.
تفاوت LCD و LED
نمایشگرهای LCD و LED تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند؛ اما به صورت کلی در نمایشگرهای LCD یک پنل که خود انواع متفاوتی دارد (IPS, TFT, VA) تصویر شما را تشکیل می‌دهد، اما از خود نوری ندارد.
بیشتر بخوانید: انواع پنل LCD
در پشت این پنل یک پنل بکلایت وجود دارد که در گذشته و مانیتورها و تلویزیون‌های قدیمی از نوع فلوئورسنت بودند و حالا این پنل‌های نور از نوع LED هستند.
با تابش نور از پشت پنل LCD تصویر آن روشن شده و توسط کاربر دیده می‌شود.
در حالی که در نمایشگرهای LED هر پیکسل خود توانایی تولید نور دارد و نیاز به بکلایت ندارد و با ایجاد نور با 3 سه رنگ اصلی قرمز، سبز و آبی با روسنایی‌های مختلف، رنگ مورد نظر را ایجاد می‌کند.
تفاوت پیکسل سوختگی در LCD و LED
با توجه به تفاوت کارکرد LCDها و LEDها، طبیعی است که معنی پیکسل سوختگی در این دو نوع نمایشگر متفاوت باشد. در LED ها منظور از پیکسل سوختگی LED Burn-in است اما در LCD ها منظور از پیکسل سوختگی Stuck Pixel یا Dead Pixel است که ایرادهای کاملا متفاوتی هستند، اما از هر دو آن‌ها با نام پیکسل سوختگی یاد می‌شود.
LED Burn in چیست
برخلاف نمایشگرهای LCD که بکلایت در پشت پنل به صورت دائمی روشن است و تمام سطح آن روشنایی یکسانی دارد، در نمایشگرهای LED هر پیکسل وظیفه ایجاد روشنایی تصویر خود را دارد و در یک تصویر میزان روشنایی هر قسمت می‌تواند متفاوت باشد.
حالا تصور کنید که در نمایشگرهای تلفن‌های همراه مدت طولانی را در یک اپلیکیشن که دارای رابط کاربری ثابتی در بخشی از صفحه نمایش است مانند اینستاگرام باشید (منظور از مدت طولانی، 4 ساعت روزانه و به مدت 3 سال است).
با توجه به این که تصویر قسمت‌های دیگر تغییر می‌کنند اما تصویر و روشنایی این بخش ثابت باقی می‌ماند، در کاهش عمر پیکسل‌های کنار هم این بخش تفاوت ایجاد می‌شود و بعد از مدتی قدرت روشنایی این پیکسل‌ها متفاوت خواهد بود و در نتیجه سایه‌ای از قسمت ثابت تصویر در نمایشگر شما حک می‌شود و به شکل زیر در می‌آید:
به همین دلیل است که تولیدکنندگان مانیتورهای کامپیوتر بیشتر از پنل‌های LCD استفاده می‌کنند؛ چرا که سیستم‌عامل‌های کامپیوتر در تصویر خود رابط‌های کاربری ثابت فراوانی دارند و در مدت نسبتا کوتاهی این ایراد به نمایش در می‌آید.
بیشتر بخوانید: نکات استفاده از مانیتور به جای تلویزیون
پیکسل سوختگی در LCD چیست
پیکسل سوختگی در LCD به نوع نوع تقسیم می‌شود که البته هردو آن‌ها یک ریشه دارند و حتی یکی می‌تواند در نهایت به دیگری تبدیل شود. این دو نوع پیکس سوختگی Dead Pixel و Stuck Pixel هستند.
همانطور که گفتیم هر پیکسل باید بتواند تا رنگ‌های متفاوتی را ایجاد کند و برای این کار هر پیکسل از 3 Sub-Pixel تشکیل شده است، یک به رنگ قرمز، یکی به رنگ سبز و دیگری به رنگ آبی.
- Stuck Pixel به زمانی گفته می‌شود که یک یا دو عدد از این ساب پیکسل‌ها از کار بی‌افتند، در اثر این اتفاق پیکسل معیوب تنها قادر خواهد بود تا یک سری از رنگ‌ها یا تنها یک رنگ را به شما نمایش دهد.
- Dead Pixel به زمانی گفته می‌شود که هر 3 ساب پیکسل از کار بی‌افتند و پیکسل معیوب تنها رنگ سیاه را در تصویر نمایش دهد.
برای پیدا کردن پیکسل سوختگی در LCD تنها کافی است تا تصویر کل نمایشگر را به رنگ سفید در بیاورید؛ با توجه به این که رنگ سفید از هر 3 ساب پیکسل با روشنایی کامل استفاده می‌کند، هر پیکسلی که نتواند تمام رنگ‌های خود را کاملا روشن کند در تصویر یکدست سفید رنگ به صورت واضحی دیده خواهد شد.
حال که با ایراد پیکسل سوختگی در نمایشگرهای LCD و LED آشنا شدید، در ادامه می‌خواهیم روش از بین بردن آن‌ها را به شما بگوییم.
تعمیر پیکسل سوختگی
تعمیر پیکسل سوختگی LED
این یک خرابی نیست، بلکه یک ایراد و از نوع سخت‌افزاری است؛ تنها راه تعمیر واقعی آن تعویض پنل نمایشگر تلفن همراه، مانیتور یا تلویزیون LED شماست.
اما راهی برای از بین بردن این افکت وجود دارد که تعمیر محسوب نمی‌شود، اما حداقل آن را از دید شما حذف می‌کند و آن استفاده از تصویر نگاتیو است.
- به صفحه‌ای بروید که بیشترین سایه ممکن در آن دیده می‌شود و از آن اسکرین شات بگیرید.
- اسکرین شات خود را با نرم‌افزارهای ادیت عکس Negative کنید.
- حال با باز کردن تصویر نگاتیو روشنایی و رنگ تصویر دقیقا برعکس روشنایی و رنگ آن نسبت به پیکسل‌های سوخته است و حالا دیگر نباید سایه تصویر سوخته در نمایشگر خود را ببینید.
تعمیر پیکسل سوختگی LCD
پیکسل سوختگی در LCDها مانند LEDها یک ایراد سخت‌افزاری است؛ اما برخلاف پیکسل سوختگی در LED ها، در LCD ها این ایراد در اکثر مواقع قابل برطرف کردن است.
برای برطرف کردن این ایراد نیز نیاز به تعمیر سخت‌افزاری نیست. برای برطرف کردن ایراد باید به نحوی به پیکسل شوک دهید و این کار را به راحتی در سایت JScreenFix می‌توانید انجام دهید.
این ابزار آنلاین صفحه مرورگر شما را سیاه می‌کند و مربعی را که در آن پیکسل‌ها با سرعت بالا تغییر رنگ می‌دهد نمایش می‌دهد.
در نمایشگر خود روشنایی را زیاد کنید، این مربع را به محلی که پیکسل سوختگی وجود دارد برده و حداقل به مدت 10 دقیقه در آن‌جا رها کنید.
هیچ اطمینانی نیست که این کار پیکسل سوختگی پنل LCD شما را تعمیر کند؛ اما در بسیاری از مواقع کارساز است.
اگر تعمیرات بالا کارساز نبود چه کنیم
در صورت عدم اطمینان گارانتی محصول، بهترین کار مراجعه به مجموعه ارائه دهنده خدمات پس از فروش برای محصول است در با تعمیر یا تعویض محصول مشکل برطرف شود.
البته در مورد مانیتورها به این نکته توجه کنید که ایراد پیکسل سوختگی در صورتی که تعداد آن به نسبت رزولوشن مانیتور به حد نصاب نرسیده باشد، شامل گارانتی نمی‌شود.
به عنوان مثال در ادامه قوانین گارانتی مانیتورهای ایسوس که تحت گارانتی شرکت اسپیرو هستند را مطالعه می‌کنید:
استانداردهای ISO-9241-302, 303, 305, 307: 2008 در 3 کلاس برای مانیتورها به شکل استانداردهای سری ISO-9241-3xx تعریف شده‌اند و مانیتورهای ایسوس شامل شرایط کلاس 1 این دسته می‌شوند.
معیوب بودن مانیتورهای کلاس ۱ زمانی تأیید می‌شوند که حداقل دارای یکی از موارد پایین باشند:
- دارای بیشتر از ۱ پیکسل کاملاً روشن باشد
- دارای بیشتر از ۱ پیکسل کاملاً تاریک باشد
- دارای بیشتر از ۲ پیکسل دارای ساب پیکسل‌های کاملاً تاریک یا کاملاً روشن باشد
- دارای بیشتر از ۳ تا ۵ ساب پیکسل معیوب (بسته به تعداد ساب پیکسل‌های معیوب در یک پیکسل) باشد
استاندارد ISO 13406-2 تعداد حداقل پیکسل‌ها و ساب پیکسل‌هایی را که باید معیوب باشند تا محصول شامل گارانتی شود بر اساس تعداد پیکسل‌های مانیتور مشخص کرده است. بدین معنی که اگر تعداد پیکسل‌ها یا ساب پیکسل‌هایی که به درستی عمل نمی‌کنند کمتر از این نرخ باشد، محصول شما از نظر این استاندارد سالم است.
تعداد پیکسل‌های معیوب مجاز، ۲ پیکسل به ازای هر ۱ میلیون پیکسل است، بدین معنی که تعداد پیکسل‌های معیوب مجاز برای مانیتور با رزولوشن ۱۰۲۴×۷۶۸، ۲ عدد، تعداد پیکسل‌های معیوب مجاز برای مانیتور با رزولوشن ۱۲۸۰×۱۰۲۴ ۳ عدد، تعداد پیکسل‌های معیوب مجاز برای مانیتور با رزولوشن ۱۶۰۰×۱۲۰۰ ۴ عدد و تعداد پیکسل‌های معیوب مجاز برای مانیتور با رزولوشن ۲۰۴۸×۱۵۳۶، ۶ عدد است.
تعداد ساب پیکسل‌های معیوب مجاز نیز ۵ ساب پیکسل به ازای هر ۱ میلیون پیکسل است، بدین معنی که تعداد ساب پیکسل‌های معیوب مجاز برای مانیتور با رزولوشن ۱۰۲۴×۷۶۸، ۴ عدد، تعداد ساب پیکسل‌های معیوب مجاز برای مانیتور با رزولوشن ۱۲۸۰×۱۰۲۴ ۷ عدد، تعداد ساب پیکسل‌های معیوب مجاز برای مانیتور با رزولوشن ۱۶۰۰×۱۲۰۰ ۱۰ عدد و تعداد ساب پیکسل‌های معیوب مجاز برای مانیتور با رزولوشن ۲۰۴۸×۱۵۳۶، ۱۶ عدد است.
یک پیکسل معیوب به پیکسلی گفته می‌شود که در همه حالت کاملاً روشن و به رنگ سفید باشد و یا کاملاً خاموش و به رنگ مشکی باشد. یک ساب پیکسل نیز در صورتی معیوب محسوب می‌شود که کاملاً روشن و یا کاملاً تاریک باشند.
در صورتی که سوالی درباره پیکسل سوختگی یا تعمیر مانیتورهای LCD یا LED دارید می‌توانید تا آن را در بخش نظرات ثبت کنید تا در اسرع وقت به سوال شما پاسخ دهیم.
