USB تایپ سی استانداردی در حال ظهور برای شارژ و انتقال اطلاعات است. در حال حاضر، آن را می توان در دستگاه هایی مانند لپ تاپ، گوشی و تبلت های جدید دید. با گذشت زمان تقریبا همه آن چیزهایی را که در حال حاضر از رابط‌های قدیمی‌تر و بزرگتر USB استفاده می‌کردند، به سمت استفاده از USB تایپ سی سوق پیدا کرده‌اند.
USB Type C یا تایپ سی نسل سوم از پورت‌های USB است که با هدف جایگزین کردن USB-A در دستگاه‌های رومیزی و Micro-USB در دستگاه‌های همراه طراحی شده‌است. پورت تایپ سی به سبب داشتن ضخامت کم امکان استفاده در دستگاه‌های همراه و به سبب پهنا، تعداد پین زیاد برای پهنای باند بالا پروتوکل‌های جدید اتصال را داراست.
امروزه این پورت در تمام تلفن‌های همراه جدید جایگزین پورت اتصال و شارژ آن‌ها شده و در کامپیوترهای همراه و رومیزی نیز جایگزین تقریبا تمامی پورت‌های مختلف شده‌است.
این پورت فیزیکی قابلیت‌های طراحی جدیدی از جمله طراحی با عمر مفید بالاتر و امکان اتصال از هر دو سمت و قابلیت‌های دیگری از جمله امکان پشتیبانی از پروتکل‌های انتقال دیتا با سرعت بالا مانند USB 3.2، USB 4 و حتی Thunderbolt و پروتکل‌های فست شارژ را امکان پذیر می‌کند.
بیشتر بخوانید: USB 4 چیست؟
اگر چه مشخصات USB تایپ سی برای اولین بار در سال 2014 منتشر شد، اما جدیدترین کانکتور USB محسوب می‌شود و روز به روز استفاده از آن در حال گسترش است تا جایی که امروزه می‌بینیم که تمام دستگاه‌های برند اپل حتی iPhone 15 و iPhone 15 Pro نیز از پورت USB C استفاده می‌کنند.
البته تمام پورت های USB تایپ سی با یکدیگر یکسان نیستند و با توجه به دستگاهی که در آن مورد استفاده قرار گرفته‌اند امکانات مختلفی را به شما ارائه دهند.
به عنوان مثال پورت USB C در اکثر تلفن‌های همراه از پروتکل USB 2.0 پشتیبانی می‌کنند، اما در iPhone 15 Pro و iPhone 15 Pro Max از USB 3.0 پشتیبانی می‌کنند که با وجود قدیمی بودن این پروتکل، سرعت بسیار بالاتری را نسبت به USB 2.0 برای انتقال اطلاعات به کاربر ارائه می‌دهد.
بیشتر بخوانید: تفاوت USB 2 و USB 3
از طرفی همین پورت در لپتاپها حداقل از USB 3.1 پشتیبانی می‌کنند و شما حتی میتوانید با استفاده از تبدیل تایپ سی خروجی HDMI برای خروجی تصویر از این پورت بگیرید.
USB تایپ سی دارای یک رابط کوچک فیزیکی است که تقریبا اندازه یک رابط Micro USB است. رابط USB تایپ سی می تواند از نمونه‌های جذاب و جدید USB مانند (USB 3.1 و USB power supply USB PD) پشتیبانی کند.
نمونه رابط USB که با آن بیشتر آشنا هستید، USB Type-A است. با این که ما از USB 1.0 به USB 2.0 و به دستگاه‌های مدرن USB 3.0 رسیده‌ایم، اما این رابط همیشه ثابت بوده است.
البته USB 4 خوشبختانه تنها با پورت تایپ سی موجود است.
این رابط به همان اندازه بزرگ باقی مانده و یک طرفه است (و همیشه از قضا آن سمتی نیست که اولین بار سعی در وصل کردن آن داریم). اما همانطور که دستگاه های مختلف در حال کوچک‌تر و نازک‌تر شدن هستند، این پورت‌های بزرگ USB همچنان ثابت مانده‌اند. همین باعث شده که بسیاری از شکل‌های دیگر USB مانند رابط های “میکرو” و “مینی” برای دستگاه‌های همراه ایجاد شوند.
این مجموعه ناهمگون از رابط‌ها با شکل‌های مختلف برای دستگاه‌هایی با اندازه‌های مختلف در نهایت باید به هماهنگی برسند. USB Type-C یک نمونه جدید از رابط‌ها را ارائه می دهد که بسیار کوچک هستند. این رابط‌ها به اندازه یک سوم رابط‌های قدیمی USB Type-A هستند و قابلیت جایگزینی انواع پورت‌ها را دارند.
چه در حال وصل کردن هارد اکسترنال به لپ تاپ و یا چه در حال شارژ تلفن‌های هوشمند خود با شارژر USB باشید، شما فقط به یک کابل نیاز دارید. این رابط کم اندازه به حدی کوچک است که به یک دستگاه تلفن همراه فوق‌العاده نازک متصل شود، اما در عین حال برای اتصال تمام لوازم جانبی مورد نظر شما به یک لپتاپ به اندازه کافی قدرتمند است.
USB تایپ سی موارد استفاده زیادی دارد که مورد توجه قرار می‌گیرند. رابط آن دو طرفه است، بنابراین هنگام اتصال آن، دیگر نیازی به چرخاندن و تعویض جهت آن نیست. این رابط USB تنها یک حالت دارد که تمام دستگاه‌ها باید با آن سازگار شوند، بنابراین لازم نیست که کابل‌های مختلف USB را با رابط های مختلف برای دستگاه‌های خود داشته باشید.
حتی به هیچ پورت بزرگ دیگری برای سازگار شدن با دستگاه های خود نیاز ندارید. پورت USB Type-C همچنین می‌تواند انواع پروتکل های مختلف را با استفاده از “حالت های جایگزین” پشتیبانی کند که به شما اجازه می‌دهد تا از همان رابط تک گانه برای آداپتورهایی که می‌توانند خروجی HDMI، VGA، DisplayPort و سایر انواع رابط ها را داشته باشند، استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: تبدیل تایپ سی چیست
تبدیل تایپ سی یک مثال خوب از این مورد است. این آداپتورها به شما اجازه می‌دهد تا از طریق یک پورت تک گانه به HDMI، VGA، رابط های بزرگ USB Type-A و رابط های کوچک USB Type-C متصل شوید. به وسیله این نمونه جدید، مجموعه‌ای آشفته از USB، HDMI، DisplayPort، VGA و پورت‌های دیگر در لپ‌تاپ‌های معمولی می‌تواند به راحتی به یک نوع پورت ساده تبدیل شود.
مشخصات USB PD نیز با USB Type-C سازگار است. در حال حاضر یک اتصال صورت گرفته توسط USB 2.0 تا 2.5 وات جریان را منتقل می‌کند که جریان کافی برای شارژ تلفن همراه یا تبلت شما فراهم می‌کند، اما مسئله دقیقاً، همین مورد است. مشخصات USB PD پشتیبانی شده توسط USB تایپ سی می‌تواند همین کار را با قدرت جریانی برابر با 100 وات انجام دهد.
از مزایای دیگر آن، دو جهته بودن آن است، بنابراین دستگاه می‌تواند جریان را دریافت و یا ارسال کند. این نوع از جریان حتی می‌تواند به شما در شارژ کردن یک لپ تاپ که معمولا به 60 وات برق نیاز دارد، کمک کند.
تلفن‌های همراه و آداپتورهای آن‌ها با استفاده از پورت USB تایپ سی قادر هستند تا سرعت بیشتری از شارژ و یا به قولی FastCharge یا شارژ سریع را به شما ارائه دهند. در گذشته سرعت شارژ آداپتورهای همراه مورد استفاده با تلفن‌های همراه دارای سرعت 5 وات بودند؛ این به معنی 5 ولت و یک آمپر جریان است.
اما حالا با استفاده از پورت USB تایپ سی تلفن‌های همراه قادر هستند تا میزان جریان بیشتری را دریافت کنند و تولید کنندگان آن‌ها نیز به همراه تلفن‌های خود آداپتورهایی با سرعت شارژ 18 وات، 25 وات، 50 وات و حتی در برخی موارد 60 تا 80 وات را به کاربران خود ارائه می‌‌دهند!
بیشتر بخوانید: فست شارژ چیست
دقت کنید که این سرعت شارژ همچنان با شدت جریان 5 ولت است و این میزان جریان آداپتوهاست که افزایش یافته است. اما میزان شارژ شدن این دستگاه‌ها با سرعت بالا برای محافظت از باتری و بالا نرفتن دمای آن از میزان نرمال تا 50 درصد محدود شده‌است.
MacBook جدید اپل و Chromebook Pixel جدید گوگل هر دو از پورت USB-C به عنوان پورت شارژ خود نیز استفاده می‌کنند. USB تایپ سی می تواند پایانی برای کابل های اختصاصی شارژ لپتاپها باشد و همه چیز را از طریق یک رابط تک گانه USB شارژ کند. شما حتی میتوانید شارژ لازم به لپ تاپ خود را با کمک USB تایپ سی و از طریق یک منبع انرژی الکتریکی قابل حمل (پاوربانک) که گوشی های هوشمند و دیگر دستگاه های قابل حمل را شارژ می کنند، تامین کنید.
نکته دیگری که وجود دارد این است که می‌توان مطمئن بود که به دلیل پشتیبانی دستگاه از USB-C، قطعا از USB PD هم پشتیبانی می شود. بنابراین، شما باید مطمئن شوید، دستگاه ها و کابل‌های خریداری شده توسط شما از USB-C و USB PD پشتیبانی می کنند.
USB 3.1 یک نمونه جدید از استانداردهای USB است. پهنای باند USB 3.0 در حدود 5 گیگابیت در ثانیه است، در حالی که USB 3.1 دارای پهنای باندی با سرعت 10 گیگابیت در ثانیه است. این نمونه جدید پهنای باند را دو برابر می‌کند و این یعنی به اندازه نسل اول رابط های Thunderbolt.
بیشتر بخوانید: تاندربولت چیست
USB Type-C دقیقا همانند USB 3.1 نیست. USB Type-C فقط یک نوع رابط است و فناوری اصلی تنها می‌تواند USB 2.0 یا USB 3.0 باشد. در حقیقت، تبلت اندرویدی نوکیا N1 از یک رابط USB Type-C استفاده می‌کند، اما تکنولوژی اصلی آن USB 3.0 است. با این حال، این تکنولوژی‌ها با هم مرتبط هستند. هنگام خرید دستگاه، فقط کافی است به دقت جزئیات را بررسی کرده و مطمئن شوید که در حال خرید دستگاهی (و یا کابلی) هستید که از USB 3.1 پشتیبانی می‌کند.
همانطور که گفتیم USB Type C تنها یک کانکتور است و قابلیت‌های آن مربوط به برد متصل به آن و پروتکل استفاده شده برای این کانکتور می‌شود.
بیشتر پورت‌های تایپ سی دارای پهنای باند 10Gbps هستند، یعنی دو برابر USB 3.0، پورت‌های تایپ سی که از این قابلیت پشتیبانی می‌کنند USB 3.2 Gen 1×2 هستند که با عنوان USB 3.1 شناخته می‌شوند.
البته استثناهایی هم وجود دارند ، به عنوان مثال پهنای باند 10Gbps در برخی از کامپیوترها با پورت USB Type A وجود دارند که به عنوان USB 3.2 Gen 2×1 شناخته می‌شوند و پورت‌های USB Type C در دستگاه‌های قدیمی‌تر تنها دارای پهنای باند 5Gbps هستند.
آیا گیج شده‌اید؟ مشکلی نیست چون نام گذاری پیچیده برای نسخه‌های USB همچنان ادامه دارد!
تا سال گذشته بسیاری از پورت‌های USB C استفاده شده در کامپیوترها دارای پروتکل USB 3.1 بودند، زیرا USB 3.2 هنوز وجود خارجی نداشت. بعد از معرفی USB 3.2 قرار بر این شد که USB 3.1 نیز با عنوان USB 3.2 شناخته شود و تفاوت آن‌ها در عنوان‌های اضافی Gen 1 و Gen 2 باشد. در ادامه نیز عنوان گذاری SuperSpeed نیز بر پیچیده‌تر شدن تشخیص نسخه‌های USB افزود.
در جدول زیر میتوانید تا تمام نسخه‌های USB 3.2 را با نام تجاری، پهنای باند، عنوان SuperSpeed و پورت‌های استفاده شده برای آن‌ها مشاهده کنید.
| پروتکل USB | پهنای باند | نام‌های دیگر | عنوان SuperSpeed | نوع کانکتور |
| USB 3.2 Gen 1 | 5Gbps | USB 3.1 Gen 1 USB 3.0 | SuperSpeed USB 5Gbps | USB Type-A و Type-C |
| USB 3.2 Gen 1×2 | 10Gbps | – | SuperSpeed USB 10Gbps | USB Type-C |
| USB 3.2 Gen 2×1 | 10Gbps | USB 3.1 Gen 2 | SuperSpeed USB 10Gbps | USB Type-A و Type-C |
| USB 3.2 Gen 2×2 | 20Gbps | – | SuperSpeed USB 20Gbps | USB Type-C |
رابط فیزیکی USB تایپ سی با نسخه های قبلی سازگار نیست، اما USB پایه آن سازگار است. شما نمی‌توانید دستگاه‌های دارای USB قدیمی را به یک پورت USB-C کوچک و مدرن متصل کنید و همچنین نمی‌توانید رابط USB تایپ سی را به یک پورت USB قدیمی و بزرگتر وصل کنید. اما این بدان معنا نیست که شما باید تمام لوازم جانبی قدیمی خود را کنار بگذارید.
USB 3.1 هنوز هم با نسخه های قدیمی تر USB سازگار است، بنابراین شما فقط نیاز به یک آداپتور فیزیکی با یک رابط USB-C در یک طرف و یک پورت USB بزرگتر و قدیمی‌تر در طرف دیگر دارید. پس از آن شما می توانید دستگاه‌های قدیمی خود را به طور مستقیم به یک پورت USB Type-C متصل کنید.
در حقیقت، بسیاری از رایانه‌ها در آینده نزدیک دارای پورت USB Type-C و پورت بزرگتر USB Type-A خواهند بود، برای مثال می توان از Chromebook Pixel گوگل نام برد شما میتوانید به آرامی دستگاه‌های قدیمی خود را تغییر داده و لوازم جانبی جدید را با رابط های USB Type-C دریافت کنید. حتی اگر یک کامپیوتر که فقط دارای پورت USB Type-C است، مانند مک بوک جدید Apple داشته باشید، آداپتورها و هاب‌ها این شکاف را پر خواهند کرد.
USB Type-C برای بهبود امکانات، ارزشمند است. این مورد، موجی موثر را روی مک بوک‌ها و برخی از دستگاه‌های تلفن همراه جدید ایجاد می‌کند، اما این تکنولوژی تنها برای اپل یا موبایل نیست. با گذشت زمان، USB تایپ سی در انواع مختلفی از دستگاه ها ظاهر خواهد شد. حتی امروزه این پورت به صورت کامل پورت لایتنینگ را از دستگاه‌های همراه اپل نیز حذف کرده‌است و شما برای شارژ آیفون‌های سری 15 نیاز به یک کابل تایپ سی خواهید داشت.
این مورد بستگی به پروتکل مورد استفاده توسط پورت تایپ سی شما دارد و در صورتی که USB A و USB Type-C دستگاه شما از پروتکل یکسانی استفاده کنند تفاوتی در سرعت شارژ یا انتقال دیتا به دستگاه شما وجود ندارد.
خیر، به عنوان مثال امروزه به همراه تلفن‌های همراه هندزفری‌های با پورت USB Type-C ارائه می‌شوند، اما برای کارکرد آن‌ها با کامپیوتر نیاز به دستگاهی به نام DAC یا Digital to Analog Converter دارید زیرا هندزفری قابلیت پردازش ندارد و تنها در صورتی که سیگنال آنالوگ به آن ارسال کنید کار می‌کند؛ در صورتی که پورت تایپ سی لپتاپ یک پورت دیجیتال است.
بله، با استفاده از تبدیل مناسب میتوانید به کمک پورت تایپ سی کامپیوتر خود یک مانیتور را به آن متصل کنید، تنها نکته در پروتکل HDMI تبدیلی که تهیه می‌کنید و خروجی تصویری که از آن انتظار دارید است؛ به عنوان مثال اگر تبدیلی را تهیه کنید که به جای استفاده از HDMI 2.0 از HDMI 1.4 استفاده کند خروجی تصویر شما محدود به رزولوشن 4K و رفرش ریت 30Hz خواهد بود.
شرکت اسپیرو نماینده رسمی و انحصاری عرضه و خدمات لاجیتک در ایران.
