کارت گرافیک اکسترنال یا eGPU چیست؟ بهترین راه تقویت گرافیک لپتاپ

گیمرها با توجه به این که نیاز به پردازنده‌های گرافیکی قدرتمند و پرمصرف دارند مجبور به استفاده از کیس کامپیوتر هستند. اما بسیاری از ما می‌خواهیم تا بتوانیم کامپیوتر خود را در هر جایی به همراه خود داشته باشیم و به همین دلیل یک لپتاپ تهیه می‌کنیم که از لحاظ گرافیکی بسیار ضعیف‌تر از کیس‌های خانگی است؟ آیا راهی برای تقویت گرافیک لپتاپ نیز وجود دارد؟ بله! این راه حل در قالب یک کارت گرافیک اکسترنال است که در این مطلب با آن آشنا می‌شویم.

کارت گرافیک اکسترنال چیست

کارت گرافیک اکسترنال (External GPU) مانند هارد درایو اکسترنال، کارت گرافیکی است که به صورت اکسترنال و به کمک پورت‌های اتصال به دستگاه شما متصل می‌شود.

در لپتاپ‌ها اکثر قطعات داخلی از جمله پردازنده اصلی و پردازنده گرافیکی (در صورت وجود) به برد اصلی دستگاه لحیم شده‌اند و امکان تعویض آن‌ها با قطعه دیگر وجود ندارد. به علاوه کارت‌های گرافیک کیس از پورت PCIe برای اتصال به مادربورد استفاده می‌کنند که این پورت در لپتاپ‌ها تعبیه نشده است.

با توجه به قدیمی بودن ایده اتصال اکسترنال تجهیزات کامپیوتر به آن مانند هارد درایوها چرا تا کنون از کارت گرافیک اکسترنال استفاده نمی‌شد؟ پهنای باند اتصال

پروتکل درایوهای حافظه USB است که البته با پورت‌های مختلفی روی دستگاه‌های متفاوت وجود دارد که به یک پورت یونیورسال برای انتقال داده و اطلاعات بین دستگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ اما اطلاعات پردازشگر گرافیکی حجم زیادی دارند و امکان انتقال آن‌ها توسط پهنای باند USB ممکن نیست.

کارت گرافیک اکسترنال برای اتصال از پورت تاندربولت (Thunderbolt) استفاده می‌کند که در نسخه 5 خود دارای پهنای باند حداکثری 120Gbps است که در مقایسه با USB نسخه 3.1 پروتکل USB دارای پهنای باند 10Gbps است و پروتکلی توسعه یافته توسط اپل و اینتل است که برای اتصال کارت گرافیک به لپتاپ نیاز به ورژن 3 و جدیدتر آن هست که در لپتاپ‌هایی با پردازنده‌های نسل 8 اینتل و جدیدتر هستند یافت می‌شود.

این روش برای اضافه کردن پردازنده گرافیکی به دستگاه‌هایی مانند مینی پی سی ها که فاقد کارت گرافیک هستند نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ البته مینی پی سی مورد استفاده نیز باید مانند مینی پی سی‌های اینتل NUC دارای پورت Thunderbolt باشند.

بیشتر بخوانید: تفاوت Core i5 و Core i7 | تاندربولت 5 چیست

تاندربولت چیست

تاندربولت در نسخه‌های اول و دوم خودش از پورت MiniDisplay Port استفاده می‌کرد که در دستگاه‌های اپل برای اتصال چند مانیتور اکسترنال از طریق یک پورت مورد استفاده قرار می‌گرفت که البته محبوبیت زیادی نداشت.

حتی امروزه مانیتورهای حرفه‌ای مانند مانیتور ASUS PA32UC-K و مانیتورهای خود اپل نیز تنها از طریق تاندربولت قابلیت اتصال دارند. ایده کلی این فناوری به این شکل است که شما ستاپ خانگی خود از مانیتورها و تجهیزات مختلف را دارید و با لپتاپ کار می‌کنید؛ به این معنا که می‌توانید لپتاپ خود را در هر جایی به همراه داشته باشید و زمانی که واقعا با تمرکز و به صورت حرفه‌ای می‌خواهید کار کنید، در خانه خود تنها با اتصال یک کابل به لپتاپ یک ستاپ و مجموعه حرفه‌ای داشته باشید.

اما تاندربولت 3 و جدیدتر از پورت USB تایپ سی استفاده می‌‌کند که با توجه به پشتیبانی فناوری Thunderbolt از پروتوکل‌های بسیار مانند USB، DisplayPort، USBPD و مهم‌تر از همه PCIe یا PCI Express به این معناست که می‌تواند دستگاه‌های بسیاری که از این طریق به کیس کامپیوتر متصل می‌شوند را به هر دستگاهی متصل کند.

تاریخچه کارت گرافیک اکسترنال

در گذشته نیز حتی با عدم وجود فناوری اتصال کارت گرافیک به صورت اکسترنال، افراد تلاش به انجام این کار کرده بودند.

در گذشته افراد لپتاپ خود را باز می‌کردند و از بین ماژول‌هایی که از PCIe در لپتاپ استفاده می‌شود که برای کارکرد لپتاپ ضروری نیستند، اتصال ماژول Wi-Fi را باز می‌کردند و از طریق یک تبدیل دست ساز و پاور می‌توانستند به نحوی یک کارت گرافیک رده کیس را به لپتاپ خود متصل کنند.

این کار علاوه بر این که باعث می‌شد تا در حین بازی اتصال Wi-Fi نداشته باشید، برای عبور کابل پهن کارت گرافیک نیاز به برش قسمت زیری بدنه لپتاپ برای خارج شدن کابل از آن داشته باشد و اتصال به این شکل نیز بسیار حساس و صدمه پذیر بود.

چرا از کارت گرافیک اکسترنال استفاده کنیم؟

مانند ایده اولیه برای توسعه فناوری تاندربولت، استفاده از کارت گرافیک‌های یونیورسال برای کیس در لپتاپ‌ها نیز به همین ترتیب است.

شما یک ستاپ گیمینگ از جمله یک مانیتور گیمینگ، ماوس گیمینگ و کیبورد گیمینگ در خانه دارید و یک لپتاپ باریک و سبک و البته با CPU قدرتمند نیز برای انجام کار و بردن و آوردن آن به محل کار خود را دارید.

سپس بعد از کار و بازگشت به خانه تنها با اتصال یک کابل تایپ سی می‌توانید لپتاپ اولترابوک سبک و باریک خود را به یک لپتاپ با قدرت پردازش گرافیکی یک کیس گیمینگ تبدیل کنید و بازی کنید.

با این کار نیازی به تهیه یک سیستم گیمینگ گران قیمت نیز ندارید؛ تنها نیاز دارید تا کارت گرافیک آن را به همراه یک براکت کارت گرافیک اکسترنال تهیه کنید و به لپتاپ دارای پورت Thunderbolt خود متصل کنید.

البته این نکته نیز قابل ذکر است که دستگاه‌های Apple نیز قابلیت استفاده از کارت گرافیک اکسترنال را دارند، اما تنها از کارت‌های گرافیک برند AMD پشتیبانی می‌کنند.

بازدهی کارت گرافیک اکسترنال

با توجه به تمام مزیت‌های آن، این تجهیزات یک ایراد دارند و آن کمتر بودن بازدهی پردازشی کارت گرافیک اکسترنال نسبت به اتصال همان کارت گرافیک به صورت مستقیم به مادربورد است.

البته به هیچ عنوان تصور نکنید که با اتصال یک RTX 3070Ti عملکرد یک GT940M را خواهید داشت؛ بلکه این 3070Ti با اتصال اکسترنال عملکردی مشابه یک 3060Ti خواهد داشت و صرفا اتصال به این شکل بازدهی کمتری خواهد داشت.

با اتصال یک کارت گرافیک به صورت اکسترنال می‌توانید عملکرد لپتاپ گیمینگ قدیمی خود را بهبود داده و حتی با اتصال به دستگاه‌هایی که پردازنده مجزا گرافیکی ندارند می‌توانید تا چند هزار درصد عملکرد گرافیکی دستگاه خود را بهبود دهید.

همچنین برای افزایش بازده اتصال و استفاده از یک کارت گرافیک اکسترنال در تاندربولت 5 تدابیری اندیشیده شده.

به این شکل که در تاندربولت 5 به صورت ساده می‌توان گفت که 4 کانال انتقال اطلاعات که هر یک 40Gbps پهنای باند دارند وجود دارد. در حالت عادی دو عدد از این کانال‌ها برای ارسال و دو عدد برای دریافت مورد استفاده قرار می‌گیرند که پهنای باند را با 80Gbps می‌رساند.

اما اتفاق دیگری که در تاندربولت 5 می‌تواند اتفاق بی‌افتد این است که در کاربری‌هایی مانند اتصال کارت گرافیک اکسترنال که نیاز به انتقال اطلاعات با حجم خیلی زیادی از یک سمت به یک سمت دیگر وجود دارد؛ 3 کانال در جهت مورد نیاز کار می‌کنند و یک کانال در جهت برگشت.

این باعث می‌شود تا حداکثر پهنای باند یکطرفه با اتصال تاندربولت 5 به 120Gbps برسد. این اتفاق باعث می‌شود تا راندمان اتصال کارت گرافیک اکسترنال به کمک تاندربولت 5 افزایش فراوانی پیدا کند

در صورتی که سوالی درباره کارت‌های گرافیک اکسترنال دارید می‌توانید سوال خود را در بخش نظرات ثبت کنید تا در اسرع وقت به آن پاسخ دهیم.